آموزش نه گفتن به کودک اوتیسم
گاهی بچههای اوتیسم برای نشان دادن مخالفت و اعتراض خود به جای گفتن نه اقدام به برون ریزی رفتار و جیغ و داد میکنند.
باید به آنها آموزش داد که گفتن کلمهی نه بسیار راحتتر و مناسبتر از انجام رفتارهای مخرب است.
همانطور که میدانید زمانی که کودک اوتیسم در حالت اوج برانگیختگی قرار دارد نمیتوان هیچ چیز را به او نشان داد.
بنابراین آموزش نه گفتن نیز باید در زمانهایی برای کودک انجام شود که او در حالت آرام یا نیمه برانگیخته قرار دارد.
به عنوان مثال اگر هر وقت که به کودک سیب میدهید، او با جیغ کشیدن به شما عکسالعمل نشان میدهد، سیب را از او دور کنید و بگویید سیب نه.
کمی مکث کنید و منتظر بمانید تا ببینید که او جمله را ( سیب نه ) را تکرار میکند یا نه.
اگر او جملهی ( سیب نه ) را تکرار کرد سیب را کنار بگذارید و دوبارهع بگویید سیب نه.
اما اگر کودک دارای اوتیسم شما گفتار ندارد و نمیتواند جملهی شما را تکرار کند، یا گفتار دارد ولی جملهی شما را تکرار نمیکند، خودتان سیب را کنار بگذارید و بگویید سیب نه.
تکرار
توجه داشته باشید که برای آموزش هر موضوعی به کودکی که روی طیف اوتیسم قرار دارد باید آموزش را بارها و بارها برای او تکرار کنید و هرگز توقع نداشته باشید که او تند و سریع به شما پاسخ درست را ارائه دهد.
برای آموزش نه گفتن هم ( در مثال بالا ) باید چندین بار این کار را انجام دهید و بگویید سیب نه، تا کودک بتواند کلمهی نه را با حذف یا دور شدن موارد ناخواستهاش تداعی کند.
کودکانی که از گفتار استفاده نمیکنند
برای کودکانی که از گفتار استفاده نمیکنند میتوان از کارت نه یا شکلهای مرتبط با آن استفاده کرد.
وقتی که کودک توانست کمی مهارت نه گفتن را کسب کند باید برای تقویت این مهارت در کودک، موارد ناخواستهی کودک را از او دور کنید و به رفتارهای نامناسب او برای دور کردن ( مثل جیغ زدن به جای نه گفتن ) موارد ناخواستهاش توجه نکنید. به این ترتیب مهارت نه گفتن یا نشان دادن علامت نفی با تکان دادن سر یا دست در او تقویت میشود.
وقتی که مطمئن شدید که کودک به طور مداوم از این راهکار آموخته شده ( نه گفتن به جای داد و فریاد ) استفاده میکند، میتوانید راهکار را کمی تغییر دهید.
مثلاً اگر کودک میگوید سیب نه بگویید فقط یک گاز کوچولو بزن بعد نه.
( مطالب این مقاله با الهام گرفتن از کتاب بسیار پر مغز مداخلات بهنگام در اختلالات طیف اوتیسم، نوشتهی دکتر سید علی صمدی نوشته شده است. )