وسواس و رفتارهای وسواسی در افراد اوتیسم
وسواس و رفتارهای وسواسی در افراد اوتیسم
وسواس چیست؟
تصور کنید مغزتان روی فکر یا تصویری گیر کرده باشد و بارها و بارها آن را تکرار کند.
البته باید در نظر داشت که اختلال وسواس اجباری با اختلال اوتیسم متفاوت است.
اختلال وسواس اجباری (OCD ) نوعی اختلال است که باعث افکار اجباری برای شخص میشود و میتواند به عمل اجباری هم بیانجامد. مثلاً شخصی که مدام دستهای خود را میشوید و به دنبال تأیید دیگران است و از دیگران سؤال میکند آیا دستهای من تمیز شده؟ خوب شستم؟ و … چنین فردی اگر این رفتارها را در طول روز چندین بار انجام دهد، مبتلا به اختلال وسواس اجباری است.
اگر میخواهید بیشتر دریارهی اختلال وسواس اجبازی بدانید” اینجا را مطالعه کنید.
چیزی که تا امروز مشخص شده این است که افراد دارای اوتیسم در تفکر و تخیل انعطاف ندارند و این فقدان انعطاف در این افراد به قدری پررنگ است که تبدیل به یکی از معیارهای تشخیصی برای اختلال اوتیسم شده است.
گاهی رفتارهایی که از نظر ما وسواس است برای فرد دارای اوتیسم راهی است تا با استفاده از آن بتواند از طریق آن جهان را درک کند.
برای بسیاری از افراد دارای اوتیسم انجام یک کار تکراری، نه وسواس، که راهی برای درک و قابل پیشبینی کردن دنیای پیرامونش است.
عدهای هم از افرادی که روی طیف اوتیسم هستند که تمرکز روی موضوعی خاص مثل علاقه مندی به شمارههای ماشین یا چرخش فرمان یا چراغ ماشین، ممکن است یک وسواس رفتاری در نظر گرفته شود ولی در واقع آنها با این فعالیتها خود را آرام میکنند زیرا ممکن است تحریک حسی مورد نیازشان باشد که با این فعالیتها آن تحریکات را دریافت میکنند.
جدا از بحث وسواس، باید توجه داشته باشیم که همهی ما میل داریم مقداری بر محیط پیرامون خود تسلط داشته باشیم و باید این اجازه را به افراد دارای اوتیسم نیز بدهیم در قلمرو خاص خود چنین اثرگذاریهایی را داشته باشند.
اگر فرد دارای اوتیسم روی موضوعی حساسیتی دارد، که شکل وسواس به خود گرفته، می توان طبق برنامهای درست و اصولی حساسیت زدایی را برای او شروع کرد.
به عنوان مثال اگر کودک دارای اوتیسم به شکل وسواس علاقه به ردیف کردن اشیا دارد، بعد از اتمام بازی به او کمک کنید تا اشیا را جمع کرده و داخل جعبه بگذارد.
با این کار او یاد خواهد گرفت که میتواند در زمان بازی و به طور موقت، اشیا را ردیف کند و از بهم ریختن بعدی آن دچار مشکل نشود.
برای رفع حساسیتهای افراد دارای اوتیسم که شکل وسواس به خود گرفته میتوان برنامههای حساسیت زدایی داشت و آن وسواس را به طور کامل از بین برد. برنامههایی که میتواند برای هر کدام از افراد دارای اوتیسم متفاوت باشد.
اختلال وسواس اجباری (OCD ) نوعی اختلال است که باعث افکار اجباری برای شخص میشود و میتواند به عمل اجباری هم بیانجامد. مثلاً شخصی که مدام دستهای خود را میشوید و به دنبال تأیید دیگران است و از دیگران سؤال میکند آیا دستهای من تمیز شده؟ خوب شستم؟ و … چنین فردی اگر این رفتارها را در طول روز چندین بار انجام دهد، مبتلا به اختلال وسواس اجباری است.
وسواس در اوتیسم
چیزی که تا امروز مشخص شده این است که افراد دارای اوتیسم در تفکر و تخیل انعطاف ندارند و این فقدان انعطاف در این افراد به قدری پررنگ است که تبدیل به یکی از معیارهای تشخیصی برای اختلال اوتیسم شده است.
گاهی رفتارهایی که از نظر ما وسواس است برای فرد دارای اوتیسم راهی است تا با استفاده از آن بتواند از طریق آن جهان را درک کند.
برای بسیاری از افراد دارای اوتیسم انجام یک کار تکراری، نه وسواس، که راهی برای درک و قابل پیشبینی کردن دنیای پیرامونش است.
عدهای هم از افرادی که روی طیف اوتیسم هستند که تمرکز روی موضوعی خاص مثل علاقه مندی به شمارههای ماشین یا چرخش فرمان یا چراغ ماشین، ممکن است یک وسواس رفتاری در نظر گرفته شود ولی در واقع آنها با این فعالیتها خود را آرام میکنند زیرا ممکن است تحریک حسی مورد نیازشان باشد که با این فعالیتها آن تحریکات را دریافت میکنند.
جدا از بحث وسواس، باید توجه داشته باشیم که همهی ما میل داریم مقداری بر محیط پیرامون خود تسلط داشته باشیم و باید این اجازه را به افراد دارای اوتیسم نیز بدهیم در قلمرو خاص خود چنین اثرگذاریهایی را داشته باشند.
درمان وسواس
اگر فرد دارای اوتیسم روی موضوعی حساسیتی دارد، که شکل وسواس به خود گرفته، می توان طبق برنامهای درست و اصولی حساسیت زدایی را برای او شروع کرد.
به عنوان مثال اگر کودک دارای اوتیسم به شکل وسواس علاقه به ردیف کردن اشیا دارد، بعد از اتمام بازی به او کمک کنید تا اشیا را جمع کرده و داخل جعبه بگذارد.
با این کار او یاد خواهد گرفت که میتواند در زمان بازی و به طور موقت، اشیا را ردیف کند و از بهم ریختن بعدی آن دچار مشکل نشود.
برای رفع حساسیتهای افراد دارای اوتیسم که شکل وسواس به خود گرفته میتوان برنامههای حساسیت زدایی داشت و آن وسواس را به طور کامل از بین برد. برنامههایی که میتواند برای هر کدام از افراد دارای اوتیسم متفاوت باشد.