معیارهای تشخیصی اختلال اوتیسم
معیارهای تشخیصی اختلالات طیف اوتیسم در کتای راهنمای تشخیصی آماری اختلالات روانی ( DSM5) طبقه بندی شده است، این راهنما کتاب مرجعی است که توسط انجمن آمریکایی روانپزشکی چاپ می‌شود و تا کنون ۵ بار ویرایش شده است.
معیارهای تشخیصی برای اوتیسم در سه طبقه دسته بندی می‌شود، این سه طبقه عبارتند از:
تعامل اجتماعی
ارتباط
رفتارهای تکراری
برای اینکه کودکی تشخیص اوتیسم بگیرد، از بین فهرست معیارهای تشخیصی اختلال اوتیسم که متشکل از ۱۲ علامت است، باید ۶ علامت یا بیشتر را داشته باشد.
معیارهای تشخیصی در حوزه‌ی تعامل
وجود مشکلات مداوم در استفاده‌ی اجتماعی از ارتباطات کلامی و غیر کلامی که در موارد زیر خود را آشکار می‌کند.
۱ – نقص در کاربرد ارتباطات برای اهداف اجتماعی
مثل احوال‌پرسی و یا به اشتراک گذاری اطلاعات در زمینه‌ی فعالیت‌های اجتماعی.
۲ – اختلال در توانایی تغییر ارتباطات برای مطابقت با زمینه‌ی مورد نظر و یا نیازهای شنونده.
مثل تفاوت در شیوه‌ی سخن گفتن در یک کلاس درس نسبت به زمین بازی .
۳ – مشکلات مربوط به پیروی ار قوانین.
مثل رعایت نوبت در مکالمه و چگونگی استفاده از پیام‌های کلامی و غیر کلامی برای تنظیم تعامل
۴ – دشواری در درک چیزهایی که به صراحت بیان نشده است.
مثل استنتاج کردن و درک معانی پنهان و یا مبهم زبان.
معیارهای تشخیصی در حوزه‌ی ارتباط
وجود نقصی پایدار در زمینه‌ی ارتباطات اجتماعی در زمینه‌های مختلف در زمان ارزیابی یا در تاریخچه‌ی رشدی فرد، در زمینه‌های زیر خو را آشکار می‌کند.
۱ – وجود نقص در روابط متقابل اجتماعی- عاطفی در گستره‌ای بسیار وسیع
مثل نشان دادن ناتوانی در انجام مکالمه‌ی عادی و ناتوانی در شروع و یا پاسخ‌دهی به تعانلات اجتماعی.
۲ – وجود نقص در رفتارهای ارتباطی غیر شفاهی
مثل ضعف یکپارچه‌ی ارتباطات کلامی و غیر کلامی، اختلال در برقراری تماس چشمی، نقص در درک استفاده از حرکات، فقدان حالت چهره و ارتباطات غیر شفاهی
۳ – نقص در در رشد، برقراری و حفظ ارتباطات
حفظ و درک روابط شامل مواردی مثل وجود ناتوانی و مشکل در تنظیم رفتار با توجه به زمینه‌های مختلف اجتماعی، مشکل در دوست‌یابی و فقدان علاقه به گروه هم‌سالان.
معیارهای تشخیصی در حوزه‌ی رفتارهای تکراری
وجود الگوهای محدود تکراری رفتار، علائق یا فعالیت که توسط حداقل دو ورد از موارد زیر براساس وضعیت فعلی یا تاریخچه‌ی رشدی کودک نشان داده شود.
۱ – فعالیت‌های کایشه‌ای یا تکراری حرکتی، استفاده اط اشیا و یا گفتار
مثل ردیف کردن اسباب بازی ها، تکان دادن اشیا و یا تکرار کلام.
۲ – اصرار بر همانندی انعطاف ناپذیر، پایبندی به روال یا الگوهای آداب و رسوم
مثل ناراحتی شدید در برابر تغییرات کوچک، مشکل در انتقال از فعالیتی به فعالیت دیگر، الگوهای خشک و غیر قابل انعطاف تفکر، آیین‌ها و مراسم خاص مثل نیاز به تکرار مسیرهای مشخص و یا خوردن مواد غذایی خاص در هر روز.
۳ – علائق بسیار تکراری و محدود شده که از نظر شدت و میزان غیر طبیعی هستند.
مثل وجود دلبستگی شدید یا اشتغال ذهنی به اشیای غیر معمول
برای اینکه بیشتر در مورد کلیشه‌ها بدانید می‌توانید اینجا را مطالعه کنید.
۴ – واکنش بیش از حد معمول و یا کمتر از حد معمول نسبت به جنبه های حسی محیط.
مثل بی‌اعتنایی آشکار نسبت به درد، پاسخ نامطلوب به صداهای خاص و یا بافتی مشخص، بو کردن و یا دست زدن بیش از حد به اشیا، شیفتگی بصری به چراغ یا حرکت.
معیارهای تشخیصی بیان شده برگرفته از کتاب مداخلات بهنگام در اختلالات طیف اوتیسم است، و به گفته‌ی دکتر علی صمدی مؤلف کتاب نمونه های بیان شده هرچند گویا هستند ولی جامع نیستند.
